|
Một gia đ́nh gốc Việt khơi mào cho sự hồi sinh của một thành phố Hoa Kỳ (12.10.07) VinhPhu.de
(TNO)
Thành phố đó được nguyệt san Reader’s
Digest đặt cho biệt danh là “The Second Chance
City”, đang chết dần ṃn th́ đột nhiên
một làn sóng người nhập cư ngoại
quốc tràn tới, làm nó hồi sinh. Chính một gia
đ́nh gốc Việt là những người đầu
tiên làm phong trào t́m đến “Thành Phố Cơ
Hội Thứ Nh́” này bùng lên.
Từ lâu, thành
phố Utica nằm về mạn bắc tiểu bang New
York là nơi tiếp nhận người di dân đa
sắc tộc đến Hoa Kỳ. Trong thế kỷ
19 và 20, nhiều đợt sóng di dân người Ba
Lan, Ái Nhĩ Lan và người Ư đến đây và
làm việc trong nhiều nhà máy của thành phố. Nhưng đến thập
niên 70 của thế kỷ trước th́ Utica bị
nhấn ch́m vào khủng hoảng kinh tế. Các công ty
lớn lần lượt tan hàng và đa số
lựa chọn cách sinh tồn bằng cách
rời thành phố. Dân số sụt giảm thê
thảm, nhiều con đường biến thành các
“căn phố ma” v́ không c̣n ai cư trú. Trong thành phố có
một bảng hiệu với hàng chữ thê
thảm như sau: “Nếu bạn là người
cuối cùng rời thành phố này th́ làm ơn
đừng quên tắt đèn”. Rồi vào năm
lịch sử 1978, vợ của một nông dân
sống bên ngoài Utica đă nảy ra ư định
bảo lănh cho một gia đ́nh nhập cư
Việt Nam, chỉ v́ lư do chồng của bà Roberta
Douglas, từng là bác sĩ quân y trên chiến trường
VN. Gia đ́nh bà Douglas
quyết mở rộng cửa đón nhận một
gia đ́nh VN cùng con cái họ ở chung trong trang
trại với họ, cho đến khi bà t́m
được nhà giá rẻ cho gia đ́nh này. Khi gia
đ́nh đầu tiên an cư xong, bà lập tức
đón thêm một gia đ́nh thứ hai người Lào,
lần này đến… 12 nhân số! Từ đó,
mọi việc như vết dầu loang, gia đ́nh
Douglas lư luận khi họ đă tiếp nhận
được nhiều người Đông Dương,
th́ tại sao không bành trướng thêm? Thế là bà
liên kết với một công ty chuyên giúp định
cư của bộ Ngoại Giao và năm 1981, thành
lập tổ hợp chuyên về dịch vụ này. Bà
nói: “Ai cũng sẵn ḷng giúp, kể cả các
hội đoàn tôn giáo và viên chức thành phố.” Đến năm
1985, Mohawk Valley Resource Center (tên của tổ chức
phi lợi nhuận của bà Douglas) , đă giúp
được cho gần 2.000 người di dân
gốc Việt, Campuchia, Lào, Haiti và Ba Lan đến.
Utica có lịch sử thật thích hợp để
mọi ḍng sắc dân đổ đến v́ ở
đây, ai cũng rộng mở ṿng tay với họ. Bà Douglas nói: “Giá
nhà rẻ là yếu tố rất tốt đẹp,
chúng tôi có thể thu xếp cho các gia đ́nh mới
đến có được nhà ở khá an khang mà giá
không bao nhiêu.” Vẫn c̣n công
việc cho di dân, cho dù các đại công ty đă ra
đi. Các công ty nhỏ có lẽ đă “mất
dạng” từ lâu nếu không có những bàn tay lao
động siêng năng của những người
mới đến. Có những nhà máy có đến 50%
lực lượng lao động là các di dân,
nhất là người gốc Somalia. Đầu thập
niên 90 một đợt di dân lớn nhất:
4,500 người gốc Bosnia, vốn trốn tránh
cuộc chiến vùng Balkan đă đến dây.
Họ góp phần làm thay đổi Utica khá nhiều,
v́ họ có tài thợ nề và thợ mộc.
Nhiều ngôi nhà trở nên khang trang hẳn ra nhờ bàn
tay khéo léo của họ. Thật ra các di dân
hiểu là ở Hoa Kỳ, không có ǵ là cho không,
kể cả vé máy bay họ đến Mỹ: tất
cả đều là tiền vay mượn của
chính phủ. Có điều các khoản vay của chính
phủ th́ không tính lăi. Tất cả hăm hở làm
việc để dành tiền trả nợ, và họ
rất vui. Ngày nay Utica là
một thành phố đa sắc tộc nhất Hoa
Kỳ, mặc dù chỉ có 60.000 dân. Có 12% dân thành
phố thuộc 30 sắc dân khác nhau. Trong các trường
học công cộng, người ta nghe có tới 31 ngôn
ngữ khác nhau. Bông hoa đa văn hóa nở rộ,
thành phố giờ đây đă có một đền
thờ của người Hồi giáo, một chùa
Phật giáo của người Campuchia, một ngôi nhà
thờ Chính Thống Giáo của người Nga và vô
số nhà hàng, cửa hiệu của các sắc dân
khác nhau. Nếu không nhờ
tấm ḷng từ tâm của vợ một cựu
chiến binh ở chiến trường Việt Nam mang
gia đ́nh cư dân đầu tiên gốc Việt
đến cách đây gần 30 năm, có thể Utica
chỉ là thành phố hoang. Nó đă trở thành
biểu tượng của tự do, hy vọng và
hạnh phúc của nhiều sắc dân đau khổ,
giờ đây đă bắt đầu hiểu họ
may mắn ra sao trong “Đô Thị Cơ Hội
Thứ Nh́” này. Hồng Quang
|
|||
