Trong khoảng thời gian cuối năm 2007 đầu 2008, nhiều bản thống kê về tình hình nước Mỹ đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Theo Báo Los Angeles Times ngày 20.12.2007, một trong những con số thống kê đáng chú ý nhất: Số dân từ California đi các tiểu bang khác sinh sống cao hơn số dân từ các nơi khác về California là 89.000 người (từ 1.7.2006 đến 1.7.2007). Tuy nhiên, trong khoảng thời gian đó, dân số Cali vẫn tăng thêm 438.000 người, đạt mức 37.771.000 người do số trẻ sơ sinh nhiều hơn số người chết đến 327.000 cộng với hơn 200.000 dân nhập cư từ các nước khác đến sinh sống.
 

Xu hướng hiện nay ở California mà các chuyên gia kinh tế gọi là "di dân nội địa" (domestic migration) đã gia tăng kể từ năm 2005, khi thị trường nhà đất bắt đầu có chiều hướng đi xuống. Hiện tượng này tương tự như những năm 1990, khi dân chúng Cali bỏ đi các bang khác sinh sống do tình trạng kinh tế suy thoái, rồi sau đó lại trở về vào năm 1999.

Một trong những nguyên nhân khiến dân chúng bỏ California mà đi là do yếu tố kinh tế, trước hết là việc làm. Theo thống kê, trong năm 2007, trung bình mỗi tháng chỉ có thêm 5.800 công việc so với con số 20.000/tháng của năm trước đó. Công việc bị mất nhiều nhất là trong lĩnh vực nhà đất, tài chính, xây dựng.

Kế đến là sinh hoạt đắt đỏ, nhất là giá thuê nhà. Thí dụ ở quận Cam, trung bình giá thuê nhà 1 phòng ngủ là 1.300 USD/tháng, tức chiếm khoảng 1/3 thu nhập của một hộ trung bình. Giá nhà bán ra tuy đã có giảm nhưng vẫn còn quá cao, ngoài tầm với của tầng lớp lao động, nên đa số vẫn ở nhà thuê. Vì vậy, tỷ lệ nhà thuê bỏ trống chỉ từ 4 -5%, đặc biệt ở khu vực đông đúc như "phố Bolsa" ở Little Saigon chẳng hạn, chủ nhà vừa đăng quảng cáo là có người thuê ngay. Báo Orange County Register ngày 15.12 nêu trường hợp gia đình anh Ryan Groat, một người gốc gác ở Huntington Beach, kế cận Little Saigon. Anh nói: "Chúng tôi sinh trưởng ở đây nhưng nhà cửa đắt đỏ quá khiến chúng tôi buộc phải di chuyển đi nơi khác". Gia đình anh gồm hai vợ chồng và một đứa con nhỏ, buộc phải trả lại căn hộ thuê mướn với giá 1.700 USD/tháng ở Huntington Beach để về ở chung với "đại gia đình", chia sẻ tiền thuê nhà với cha mẹ, anh chị em.

Người ta ra đi với hy vọng sẽ tìm kiếm cơ hội ở các bang khác, điển hình là tiểu bang Texas, quê nhà của đương kim Tổng thống George W.Bush. Cư dân gốc Việt muốn tìm một nơi đông "người xứ mình" mà nhà cửa rẻ, mức sinh hoạt dễ sống thì có thể tìm về thành phố Houston, Texas. Tại đây, ngay cả tiền thuê nhà cũng rẻ hơn nhiều so với Cali. Tôi có một người bạn định cư ở Cali gần 20 năm và đã sở hữu một căn nhà ở thành phố Irvine, Nam Cali. Năm ngoái, nghe bạn bè rủ rê, anh làm một chuyến "thanh sát" Houston. Khi trở về, vợ chồng anh quyết định bán nhà, dọn đi Houston sinh sống. Anh bán căn nhà 3 phòng ngủ được 650.000 USD, đến Houston anh mua một căn như vậy, giá chỉ 175.000 USD, còn dư 475.000 USD để đầu tư kinh doanh, lại được ở ngay phố người Việt Bellaire Boulevard sầm uất cũng như "phố Bolsa" của Little Saigon vậy. "Đất lành chim đậu", người gốc Việt có khuynh hướng sống quây quần, tập trung nên Houston thu hút nhiều người Việt từ các nơi khác đổ về. Chính vì vậy, từ năm 2000 đến 2006, số người gốc Việt ở Houston đã tăng lên 36,2%: từ 62.391 lên 84.988 người. Houston trở thành nơi có cộng đồng người gốc Việt đứng hàng thứ 3 ở Mỹ, sau quận Cam và San Jose.

Thật ra, trong số cư dân Cali bỏ đi sinh sống ở các tiểu bang khác, người gốc Việt chiếm không nhiều. Lý do vì Cali có khí hậu rất thích hợp với người Việt. Điều kiện khí hậu ở Houston, Texas không thể nào so sánh với Cali dưới con mắt người Việt. Thông thường, sau bao năm làm việc, ky cóp, khi đã có tiền, người gốc Việt thường tìm về Cali làm điểm dừng chân.
 

Tuyết Linh (từ California, theo TNO)